Bireysel Klima Cihazlarının seçiminde ve montajında dikkat edilmesi önerilen konular

1. Klima kullanım alışkanlığı ülkemizde yeni yeni gelişmeye başlamıştır. Pazardaki ürün/fiyat çeşitliliği ve marka bolluğu karşısında tüketicilerimiz karar verme süresince oldukça zorlanmaktadır.

Bir konfor aracı olarak satın alınan klimalarda Türkiye’nin iklim koşullarına ve klamatize edilmek istenen mekana uygun cihazın seçilmemiş olması, yeterli servis desteğinin sağlanamayışı, doğru montaj uygulamalarının yapılmaması gibi nedenlerle maalesef tüketicimiz mağdur olmaktadır.

Ekonomik ömrü ülkemiz koşullarında takribi 10 yıl olan klima cihazları seçiminde ilk satın alma maliyetinin yanı sıra işletme süresince oluşabilecek maliyeti ile enerji maliyeti de mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.

Tüketicimiz, ülkemiz koşullarında oldukça pahalı bir ürün olan klima cihazlarını satın almadan önce mutlaka küçük bir araştırma yapmalıdırlar. Tüketicimizin karar alma sürecine yararlı olacağını düşündüğümüz başlıklar aşağıda açıklanmaya çalışılmıştır.

Her şeyden önce klimatize edilecek mahallerde hangi tip klima cihazının kullanılması gerektiğine karar verilmelidir. Bunun için firmanın yetkili servisi tarafından keşif yoluyla aşağıdaki tespitler yapılmalıdır.

1.A. Kullanım amacı
Tüketicinin klimayı almasındaki asıl amacı ile kullanacağı yer önemlidir. Örneğin, ev, ofis, hastane, lokanta, bilgi işlem odası vb. Özellikle yazın soğutma ihtiyacı için tercih edilen klimalardan artık ısıtma ihtiyacını karşılamak içinde faydalanılmalıdır.

Fakat kış mevsimi ortalama sıcaklığı 0 0C’nin altında kalan bölgelerde ünitelerin sık sık defrosta girmesinden ve verim düşmesinden dolayı direk ısıtma konumunda kullanılması ekonomik değildir.

1.B. Kapasite tayini
Kapasite tayini mahali yapısına ve ısı kazancıyla orantılı olup en önemli konudur. Türkiye de kapasite tayinlerinde genellikle mahalin metrekaresi üzerinden hesaplama yapılmakta ve hatta firmaların hazırladığı özel tablolar kullanılmaktadır.

Bu tablolar belli bir referans ve yaklaşım sağlamakla birlikte kesinlik sağlamayabilir. Klima çevrimi kapalı çevrim olduğu için seçilecek ürünün verimliliğinde mahal içerisinde ki hava hacmi önemlidir.

Türkiye de genellikle binalarda kat yüksekliği 3m civarında olmakla beraber çeşitli kat yükseklikleri ile karşılaşılmaktadır. Bu nedenle daha doğru ve gerçekçi bir kapasite tayini için ısı kazancını etkileyen mahal tipi, pencere sayısı, oda yönü vb. faktörler gözönünde bulundurulduğu mahale has ısı kazanç hesabı yapmak zorunludur.

Tüketici tarafından gerektiğinde yetkili firmadan montaj uygunluğunun kontrol edilmesi istenmelidir.

2.C. Montajı tamamlanan ürün/ürünlerin teslimi esnasında ise;

1.Montaj işlemi tamamlandıktan sonra yetkili servisten işletmeye alma hizmet protokolünün alınmasına,

2.Montajı yapılan cihazın kullanımı hakkında gerekli teknik bilgilerin yetkili servis tarafından verilmesine ve ürün/ürünleri ait kullanım klavuzunun tüketiciye teslim edilmesine,

3.Satış gerçekleştiren bayiden garanti belgesinin mutlaka alınmasına dikkat edilmelidir. Aksi taktirde ürün/ürünlerin garanti durumları ıspatlanamayacağından, tüketici montaj sonrası garanti şartları dahilinde oluşabilecek arızalar nedeniyle zor durumlar yaşayabilir. Garanti belgesinin tekemmül ettirerek tüketiciye verilmesi sorumluluğu tüketicinin malı satın aldığı satıcı bayiye aittir. Garanti süresi malın teslim tarihinden itibaren başlar ve asgari bir yıldır. Garanti belgeleri satın alınan mala ilişkin faturanın tarih, sıyıs ile bandrol ve seri numarasını içermek zorundadır.

Cihaz teslim edildikten sonra, Tüketici tarafından düzenli aralıklarla ürün/ürünlerin bakımı yapılmalı veya yaptırılmalıdır. Düzenli bakım cihazın ekonomik ömrünü uzatacak, enerji sarfiyatı ve verimliliğin korunmasını sağlayacaktır. Bakım müşteri sorumluluğu altında olması ve satıcı firmanın vermiş olduğu garanti şartlarının dışında olduğundan tüketiciler, firma yetkili servisleriyle bedeli karşılığında periyodik bakım sözleşmesi yapılmaktan kaçınmamalıdırlar.

Klima satın alırken olayın ticari boyutunda dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. 8 Eylül 1995 tarihinde yürürlüğe giren 4077 sayılı tüketicinin korunması hakkındaki kanundan bir adet edinilmesini tüketicilerimize tavsiye ederiz. Bu kanunda taksitli/kampanyalı satışlar etiket, garanti belgesi, ayıplı mallar, ücretsiz onarım, değiştirme, ticari reklam, ilanlar ile tanıtma ve kullanma klavuzu ile servis hizmetleriyle ilgili olarak satıcılarla aranızda çıkabilecek sorunların çözümlerinde; Tüketici sorunları hakem heyetlerine, Tüketici sorunlarına bakmakla görevli mahkemelere, başvurabilirsiniz.

Yanlış kapasite tayinlerinde cihazdan gerekli soğutma veya ısıtma verimi alınamazsa ya da gereksiz ve aşırı hava akımı insanları rahatsız ve hasta edebilir. Örneğin, kapasitesi küçük seçilen ürünler istenen mahal sıcaklığını sağlamak için uzun süre devrede kalacak veya çıkmayacağı için enerji sarfiyatı artacak aynı zamanda cihaz kullanım ömrü azalacaktır.

1.C. Uygun montaj yerinin seçimi
a. Ünite/ünitelerin monte edileceği yerin seçimi
b. Ünitenin hava sirkülasyonu optimum sağlayacağı yere montaj edilmesi
c. İç ünitenin güneş almayan bir noktada montaj yerinin seçimi
d. Mahaldeki insanları rahatsız etmeyeceği ve direk üflemeyeceği yer seçilmeli
e. Mahal isteğine uygun yer seçilmesi
f. Mahal alt yapı özelliklerinin incelenmesi
g. Üniteler arası çekilecek tesisat hattının ve işçiliğinin tespiti
h. Elektrik tesisatının uygunluğu (kablo kesiti, topraklama, gerilim değişkenliği vb.)
i. Yoğuşma suyunun dışarı atılması için gerekli drenaj tesisatının uygunluğu

Seçilen cihazın montajının yapılabilmesi için alt yapı ile uygunluğu kontrol edilmeli ve mutlaka onayı alınmalıdır. Tüm bu tespitlerden sonra seçilen cihaz tipi ve kapasitesine göre satış bayisi ile yapılan görüşmede şu konulara dikkat edilmeli ve markalar arası kıstaslar yapılmalı

1.D. Firma ve Marka hakkında
· Markanın tanınırlığı ve ithalatçı firmanın güvenirliği
· Satış sonrası hizmetler ve bu hizmetlerin yaygınlığı
· Yedek parça güvencesi
· Fiyat ve ödeme koşulları
· Garanti şekli ve şartları
· Cihazın teslim şekli ve süresi

1.E. Cihaz hakkında
· Klima cihazlarının hangi uluslar arası norm ve kalitede üretildiği. Örneğin Avrupa (CE) standartlarına uygunluğu vb.
· Cihazın hangi iklim koşuluna göre dizayn edildiği. Heatpump cihazlarda önemlidir.
· Çektiği güç ve enerji verimliliği (COP ve ERR değerleri kontrol edilmeli)
· Gürültü seviyeleri, ünite veya ünitelerin konforlu bir ortam için kabul edilir gürültü düzeyleri içerisinde olmalı
· Cihaz boyları, estetiği ve dekorasyon uyumluluğu
· Klima cihazlarının sahip olduğu fonksiyonlar, nem alma, hava yönlendirme vb.
· Kumanda şekli ve programlanabilme özelliğinin tüketici ihtiyaçlarına uygunluğu
· Kullanım kolaylığı
· Montaj kolaylığı
· Servis ve bakım kolaylığı

2.Bu tespitler sonucunda klima seçimi yapıldıktan sonra montaj aşamasına gelindiğinde aşağıdaki konulara dikkat edilmelidir.

2.A. Cihazın montajı için galan ekibin yetkili servis olup olmadığının kontrolü

Tüketici cihaz montajını mutlaka bayi tarafından gönderilen yetkili servise yaptırmak zorundadır. Aksi taktirde satıcı firma tarafından cihaz garanti kapsamı içine alınmayacağı için, montaj sonrası oluşabilecek arızalardan dolayı zor durumlar yaşayabilir. Zira, hemen hemen tüm klima üretici ve satıcı firmalar kendi yetkili servis ağıyla hizmet vermekte ve cihazın garanti kapsamında kalması bakımından servis ağının kullanılmasında ısrar etmektedirler

Böyle bir durumda cihazlar garanti süresince olsa dahi yetkili satıcı ve servis montajdan kaynaklanabilecek arıza için gerekli olabilecek parçanın ücretini kullanıcıdan talep edebilir.

a. Kullanma klavuzundaki yetkili servisler listeden servis adının kontrolü
b. Firma tarafından verilen yetkili servis kimlik kartının kontrolü

Montajı yapacak yetkili servisin mutlaka firmanın servis eğitimlerine katılmış olması ve belge almış olması önemlidir.

2.B. Montaj esnasında ise;

a. Çekilecek boru hattının yatay ve dikey mesafelerinin cihaz kataloğ değerlerine uyğunluğu
b. Ünite/ünitelerin servis rahat hizmet verebileceği yerlere monte edilmesi
c. Ünite/ünitelerin sabitlemelerinin ve terazisinin uygun yapılmasına
d. Mümkün olan en kısa mesafe ve düz hattın çekildiğine
e. Ara tesisat bağlantısında her iki boru hattı izolasyonunun tam olarak yapıldığına
f. Ara tesisatın uygun şekilde sabitlenmesi ve korunmasına
g. Tesisat geçişi için açılan deliklerin uygun şekilde kapatılmasına
h. Pencere tipi cihazlarda montaj için açılan yer ile cihaz kasası arasında kalan boşluğun uygun şekilde kapatılmasına
i. Besleme ve kumanda kablo bağlantılarının düzgün ve izolesinin yapıldığını
j. Ara kumanda kablosunun ses ve kamera tesisat hatlarının yakınından geçirilmemesine
k. Ünite/ünitelerin beslenmesine ait sigortanın başka hiçbir cihaz beslenmesinde kullanılmamasına
i. Drenaj testinin yapılmasına,
m. Drenaj hattının pis su giderine kesinlikle bağlanmamasına,
n. İlk çalıştırma ve performans testinin yapılmasına, dikkat edilmelidir.